हाम्रो बारे

इलाम जिल्ला पश्चिमी क्षेत्र अवस्थित मंगलबारे गा.वि.स. अन्र्तगत पर्ने एउटा गाउँ हो । क्याबुङ्ग नाम सगै एक इतिहास रहेको छ । घुमन्ते किराँति लिम्बूहरुको आगमन भएपछि लिम्बू भाषामा केवाबुङ्ग शब्दबाट नै क्याबुङ्गको नामाकरण गरिएको पाइन्छ । केवा र बुङ्ग २ वटा शब्द संयोजन भई केवाबुङ्ग भयो । केवा एकप्रकारको हात्तिवार जस्तो बोट भएको टुप्पामा काँडा भएको र घरमा काँडा नभएको फूल र बुङ्ग भनेको बोट अर्थात केवा फूलको बोट पाइने स्थान केवाबुङ्ग हुदै कालान्तरमा क्याबुङ्ग नाम रहन गएको । प्राकृतिक सुन्दरताले भरिपुर्ण यस क्षेत्रमा विभिन्न बनस्पति, जडिबुटि, फलफुल, सागसब्जी आदि पाइन्छ।यो गाउँ पहिला पहिला जंगल क्षेत्र थियो । किंवदन्ती अनुसार यसगाँउका समथर टारहरु थिए । यहाँ हाली समेत पाइन्थ्यो । यहाँ झापादेखि माइखोला , देउमाइ खोला र लेवा खोला हुदै यहाँ सम्म हात्ति ओहोरदोहोर गर्थे । भू क्षयीकरण, जमीन घस्रनु, पैरो जानु, खोला खोल्साको बहाव सँग सगै यहाँको प्राकृतिक रुपमा परिवर्तन हुदै गयो र भिर तथा भिरालोपन बढ्दै गयो भने दक्षिण तिरवाट जाने लेवा खोलाको कारणले भूस्खलन हुन गई हात्तिहरु आवत जावत गर्न सक्न छोडे । र अहिले पूर्ण पहाडी इलाका हुन पुग्यो ।यस गाँउमा सुरुमा के कस्ता जात जाती थे ।किराँती लिम्बूहरुको आगमन पश्चात उनीहरु पनि भागेर पूर्वतिर लागे । किराँति लिम्बूहरुको आगमन पश्चात उनीहरु पनि भागेर पूर्वतीर लागे । किराँति लिम्बूहरुको आगमन भएपछि मात्र यस क्षेत्रको नामाकरण गरिएको थियो । क्याबुङ्ग नामले नै लिम्बू भाषामा आधारीत भएको पाइन्छ । पृथ्वीनारायण शाहले नेपालको एकिकरण गरे पश्चात यस क्षेत्रको हेरचार र कर लिन लिम्बू जाति लाई सुब्बा पद दिइ उनीहरुकै संरक्षणमा यो क्षेत्र पनि दिइएको थियो ।